Lỗi cong vênh (warping) là một trong những vấn đề gây khó chịu nhất trong in 3D. Nó khiến các bản in bị bong tróc khỏi bàn in hoặc biến dạng khi các lớp nguội đi. Vấn đề này đặc biệt phổ biến với các vật liệu như ABS nhưng có thể xảy ra với hầu hết mọi loại sợi in (filament) trong những điều kiện nhất định. Hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng cong vênh và cách ngăn chặn sẽ giúp bạn có được những bản in sạch, chính xác và chất lượng cao mỗi lần. congnghemoi.net sẽ cung cấp cho bạn những giải pháp tối ưu để loại bỏ nỗi lo này.
5 Nguyên Nhân Chính Gây Cong Vênh Trong In 3D và Cách Khắc Phục
1. Bám Dính Bàn In Kém
Khi bản in của bạn không bám chắc vào bàn in, hiện tượng cong vênh sẽ xảy ra do lớp dưới cùng bị bong ra, kéo theo các lớp còn lại. Điều này có thể dẫn đến các cạnh bị cong hoặc toàn bộ bản in bị tách rời hoàn toàn. Các vấn đề về độ bám dính của bàn in có thể xuất phát từ việc chiều cao lớp đầu tiên không phù hợp, bề mặt bàn in bẩn, không bằng phẳng hoặc vật liệu in không tương thích với bề mặt. Giải quyết những yếu tố này là rất quan trọng để có được những bản in thành công.
Để khắc phục các vấn đề về độ bám dính, trước tiên bạn cần làm phẳng bàn in. Bàn in không đồng đều có thể gây ra độ bám dính sợi in không nhất quán, dẫn đến cong vênh. Bạn phải đảm bảo vòi phun được định vị chính xác. Nếu quá cao, sợi in sẽ không bám dính đúng cách. Nếu quá thấp, nó có thể bị ép không đều, ảnh hưởng đến chất lượng in. Điều chỉnh chiều cao vòi phun là yếu tố sống còn để có độ bám dính bàn in tốt.
Máy in 3D đang làm phẳng bàn in, bước đầu để tránh lỗi cong vênh
Ngoài ra, hãy làm sạch bề mặt bàn in bằng cồn isopropyl (IPA) để loại bỏ dầu hoặc bụi bẩn có thể cản trở độ bám dính của sợi in. Sử dụng các chất hỗ trợ bám dính phù hợp như tấm PEI, keo dán (glue stick) hoặc băng keo giấy xanh (blue painter’s tape) để tạo bề mặt tốt hơn cho sợi in bám vào. Thực hiện các chiến lược này sẽ giảm thiểu hiện tượng cong vênh và đảm bảo độ bám dính tốt của bản in.
2. Nhiệt Độ In Không Chính Xác
Nhiệt độ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa cong vênh. Nếu bản in nguội quá nhanh hoặc không đều, vật liệu sẽ co lại và kéo ra khỏi bàn in. ABS đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi điều này do độ co ngót nhiệt cao, nhưng ngay cả PLA cũng có thể bị cong vênh nếu môi trường quá lạnh.
Mô hình in 3D bị lỗi kéo sợi filament, một vấn đề liên quan đến cài đặt nhiệt độ
Sử dụng bàn in nhiệt (heated bed) được cài đặt ở nhiệt độ phù hợp với loại sợi in của bạn có thể giúp duy trì tốc độ làm nguội đồng đều. Buồng in (enclosures) cũng rất hiệu quả cho các vật liệu như ABS, vì chúng giữ nhiệt và ngăn ngừa việc làm nguội nhanh chóng. Nếu máy in của bạn đặt trong phòng có gió lùa, hãy cân nhắc chặn luồng không khí từ quạt, cửa sổ hoặc lỗ thông hơi điều hòa có thể gây ra hiện tượng làm nguội không đều.
3. Tốc Độ In và Chiều Cao Lớp In Không Phù Hợp
In quá nhanh có thể tác động tiêu cực đến chất lượng in 3D. Đùn sợi không đều, khi sợi in được đùn ra không nhất quán, dẫn đến các khoảng trống hoặc tràn vật liệu, ảnh hưởng đến tính toàn vẹn cấu trúc của vật thể. Độ bám dính lớp đầu tiên kém là một vấn đề phổ biến khác, đặc biệt khi in ở tốc độ cao. Lớp đầu tiên tạo thành nền tảng, và nếu nó không bám dính đúng cách, các lớp tiếp theo sẽ không có một nền móng vững chắc, làm tăng nguy cơ cong vênh. Cong vênh xảy ra khi các lớp không liên kết tốt và bị kéo ra khi chúng nguội đi, làm biến dạng bản in.
Để giảm thiểu những vấn đề này, hãy giảm tốc độ in của bạn, đặc biệt là cho vài lớp đầu tiên. Làm chậm lớp đầu tiên cho phép nó bám chắc chắn vào bàn in, cung cấp một nền tảng vững chắc cho các lớp tiếp theo. Việc làm chậm ban đầu này cải thiện đáng kể chất lượng in. Cung cấp đủ thời gian cho lớp đầu tiên bám dính đúng cách sẽ giảm cong vênh và đảm bảo độ ổn định trong suốt quá trình in. Cách tiếp cận này rất cần thiết cho các vật liệu dễ bị cong vênh, như ABS hoặc PLA, đòi hỏi sự chú ý trong các giai đoạn ban đầu.
Ngoài việc điều chỉnh tốc độ in, hãy sử dụng nhiệt độ lớp đầu tiên cao hơn một chút và cài đặt chiều cao lớp in phù hợp. Nhiệt độ cao hơn giúp sợi in tan chảy kỹ lưỡng hơn, cải thiện độ bám dính. Điều chỉnh chiều cao lớp in ở mức hợp lý, thường là từ 0.2mm đến 0.3mm cho hầu hết các loại sợi in. Phạm vi này cân bằng giữa chi tiết và độ bền cấu trúc. Việc tối ưu hóa cẩn thận các cài đặt này sẽ cải thiện độ bám dính và giảm cong vênh, mang lại một bản in 3D thành công và thẩm mỹ hơn.
4. Sử Dụng Vật Liệu In (Filament) Sai Với Môi Trường
Các loại sợi in khác nhau có xu hướng cong vênh khác nhau. Do tỷ lệ co ngót cao, ABS, nylon và polycarbonate rất dễ bị cong vênh, trong khi PLA lại ít nhạy cảm hơn nhiều. Chuyển sang một loại sợi in có độ co ngót thấp hơn có thể là cách khắc phục dễ nhất nếu bạn đang in trong môi trường mở hoặc không có bàn in nhiệt.
PLA là lựa chọn tốt nhất cho các máy in khung mở vì nó không yêu cầu bàn in nhiệt và nguội đi mà không bị co ngót đáng kể. Nếu bạn cần độ bền của ABS hoặc nylon nhưng gặp khó khăn với hiện tượng cong vênh, hãy cân nhắc PETG. Nó có khả năng chịu nhiệt tốt hơn PLA nhưng ít bị cong vênh hơn ABS. Một buồng in và việc chuẩn bị bàn in đúng cách là rất cần thiết nếu bạn buộc phải sử dụng sợi in dễ cong vênh.
5. Các Yếu Tố Môi Trường
Môi trường in 3D ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và khả năng xảy ra lỗi cong vênh
Môi trường in của bạn có tác động đáng kể đến chất lượng bản in và khả năng ngăn ngừa cong vênh. Thay đổi nhiệt độ đột ngột, gió lùa và độ ẩm đều ảnh hưởng đến độ bám dính và quá trình làm nguội của bản in. Đặt máy in gần cửa sổ, cửa ra vào hoặc lỗ thông hơi có thể gây ra việc làm nguội không nhất quán, dẫn đến vật liệu nguội không đều và gây ra lỗi cong vênh.
Sử dụng buồng in để duy trì nhiệt độ ổn định, đặc biệt đối với các vật liệu dễ bị cong vênh như ABS. Buồng in giữ nhiệt, đảm bảo quá trình làm nguội đồng nhất và giảm nguy cơ cong vênh. Nếu không thể có buồng in, hãy chặn các luồng gió hoặc di chuyển máy in đến một môi trường ổn định hơn.
Bảo quản sợi in đúng cách cũng vô cùng quan trọng. Sợi in khô sẽ giảm hấp thụ độ ẩm, ngăn ngừa các vấn đề về đùn sợi và sự giãn nở vật liệu không đều, những yếu tố khuyến khích cong vênh. Bảo quản sợi in ở nơi khô ráo, thoáng mát để duy trì điều kiện tối ưu cho việc in ấn. Bước đơn giản này cải thiện chất lượng in và giảm cong vênh, nâng cao trải nghiệm in tổng thể của bạn.
Các thực hành tốt nhất giúp ngăn chặn cong vênh trước khi nó làm hỏng bản in của bạn
Cong vênh có thể gây khó chịu, nhưng với những điều chỉnh phù hợp, hoàn toàn có thể ngăn chặn được. Đảm bảo độ bám dính tốt của bàn in, sử dụng cài đặt nhiệt độ chính xác và kiểm soát môi trường của bạn sẽ góp phần mang lại độ ổn định tốt hơn cho bản in. Chuyển sang một loại sợi in có độ co ngót thấp hơn hoặc sử dụng buồng in có thể là giải pháp lâu dài tốt nhất nếu bạn thường xuyên phải đối phó với hiện tượng cong vênh.
Bằng cách tinh chỉnh thiết lập của mình, bạn sẽ có được những bản in sạch hơn với ít lỗi hơn. Mỗi sự kết hợp máy in và sợi in là khác nhau, vì vậy hãy thử nghiệm với các giải pháp này để tìm ra điều gì phù hợp nhất với bạn. Với cách tiếp cận đúng đắn, cong vênh sẽ không còn là trở ngại cho các dự án in 3D của bạn. Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn dưới phần bình luận hoặc khám phá thêm các mẹo in 3D hữu ích khác trên congnghemoi.net!
