Vào tháng 3 năm nay, Google đã thông báo về việc thay đổi quy trình phát triển Android của mình, trong đó không còn thực hiện các cam kết mã nguồn (code commit) theo thời gian thực trên các nhánh AOSP (Dự án mã nguồn mở Android) công khai. Thay đổi này hầu như không ảnh hưởng đáng kể đến cộng đồng phát triển hay công chúng. Tuy nhiên, với việc phát hành Android 16, Google đang thực hiện một thay đổi lớn hơn đối với AOSP, điều sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển các bản ROM tùy chỉnh (custom ROM) cho điện thoại Pixel.
Trong nhiều năm, Google đã sử dụng các mẫu điện thoại Pixel làm thiết bị tham chiếu cho quá trình phát triển AOSP. Là một phần của quy trình này, công ty cũng đã công bố các cấu trúc thiết bị (device trees) và tệp nhị phân trình điều khiển (driver binaries), đảm bảo rằng các nhà phát triển có thể biên dịch một bản dựng AOSP hoạt động đầy đủ cho các thiết bị Pixel. Các nhà phát triển custom ROM cũng dựa vào cùng các cấu trúc thiết bị và tệp nhị phân này để đảm bảo các tính năng cốt lõi hoạt động bình thường trong các bản ROM của họ.
Tuy nhiên, điều này sẽ không còn diễn ra trong tương lai. Mặc dù Google đã công bố mã nguồn Android 16, nhưng họ sẽ không phát hành cấu trúc thiết bị và tệp nhị phân trình điều khiển cho các điện thoại Pixel tương thích. Ban đầu, nhóm GrapheneOS đã đưa ra tuyên bố rằng Google thực hiện thay đổi này vì họ có kế hoạch ngừng hoàn toàn dự án AOSP.
Giao diện cài đặt nhanh trên điện thoại Pixel 9 Pro chạy Android 16
Tuy nhiên, Seang Chau, Phó Chủ tịch và Tổng Giám đốc Nền tảng Android của Google, đã bác bỏ những tin đồn như vậy và đưa ra một bức tranh rõ ràng hơn. Ông khẳng định rằng Google không có ý định loại bỏ AOSP. Nhưng trong tương lai, AOSP sẽ sử dụng một thiết bị mục tiêu tham chiếu “linh hoạt, có thể cấu hình và giá cả phải chăng — độc lập với bất kỳ phần cứng cụ thể nào, kể cả của Google.” Do đó, Google đang chuyển từ Pixel sang Cuttlefish — một thiết bị Android ảo — làm thiết bị tham chiếu cho AOSP. Vì là một nền tảng ảo, các nhà phát triển có thể chạy Cuttlefish từ xa hoặc cục bộ.
Phát triển Custom ROM cho điện thoại Pixel trở nên khó khăn hơn đáng kể
Động thái mới này từ Google sẽ thay đổi bối cảnh phát triển custom ROM cho điện thoại Pixel mãi mãi. Không giống như các thiết bị Android khác, cấu trúc thiết bị và tệp nhị phân đã giúp các nhà phát triển xây dựng ROM cho thiết bị Pixel tương đối dễ dàng hơn.
Nếu không có chúng, các nhà phát triển sẽ phải thực hiện kỹ thuật dịch ngược (reverse-engineer) các tệp nhị phân được biên dịch sẵn để tìm hiểu những thay đổi mà Google đã thực hiện — một quy trình đầy thách thức và tốn thời gian. Việc thiếu lịch sử cam kết mã nguồn hạt nhân (kernel source code) từ Google chỉ làm tăng thêm độ phức tạp.
Hãy hình dung cấu trúc thiết bị và tệp nhị phân này giống như trình điều khiển (drivers) trên máy tính chạy Windows — chúng đảm bảo hệ điều hành có thể giao tiếp đúng cách với phần cứng của thiết bị.
Những thay đổi mới nhất của Google đối với AOSP sẽ có tác động lớn nếu bạn đang sử dụng LineageOS hoặc một custom ROM khác trên chiếc Pixel của mình. Mặc dù số lượng người dùng custom ROM đang giảm dần và không còn phổ biến như trước đây, nhưng đây vẫn là một trở ngại lớn đối với các dự án custom ROM hàng đầu như LineageOS và GrapheneOS.
Tài liệu tham khảo:
- Android Police
- Android Authority
- Seang Chau (qua X)
- GrapheneOS (qua Telegram)
