Thông tin về việc Marathon, tựa game bắn súng thể loại “extraction shooter” sắp tới của Bungie, đã bị hoãn vô thời hạn đã khiến cộng đồng game thủ không khỏi lo lắng. Sự chậm trễ này đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có ít hơn một tựa game độc quyền PlayStation đáng mong đợi trong năm 2025. Bungie đã công bố quyết định này trong một bài đăng trên blog chính thức, cho biết họ cần thêm thời gian để tiếp tục phát triển, cải thiện các yếu tố sinh tồn và nâng cao trí tuệ nhân tạo (AI). Mặc dù sự trì hoãn của Marathon có thể bị quy kết cho chiến lược “live-service” đang gặp khó khăn của PlayStation hay những tranh cãi liên tục của Bungie, bao gồm cả cáo buộc sử dụng trái phép tác phẩm nghệ thuật trong Marathon (theo PCGamer), một phần lỗi cũng nên được đặt vào bản chất của chính thể loại này. Các trò chơi “extraction shooter” đã trở thành “mỏ vàng” mới, hoặc ít nhất là được coi là như vậy, đối với các công ty game. Tuy nhiên, những tựa game thành công hiện tại trong thể loại này lại cho thấy rằng “extraction shooter” có thể sẽ không phải là cú hit chính thống tiếp theo như “battle royale” đã từng làm được.
Hình ảnh bìa của game Marathon, thể hiện phong cách khoa học viễn tưởng với logo game nổi bật
Extraction Shooter Là Gì Và Tại Sao Nó Khó Thân Thiện Với Người Chơi Phổ Thông?
Extraction Shooter là một thể loại game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) nhiều người chơi, thường kết hợp các trận chiến PvPvE (người chơi đấu với người chơi và môi trường). Trong các trò chơi này, người chơi sẽ bước vào một không gian rộng lớn, nơi có cả những người chơi khác và các nhân vật NPC được điều khiển bởi AI. Mục tiêu chính là tìm kiếm vật phẩm (loot) và tài nguyên, sau đó thoát khỏi khu vực chơi với số vật phẩm đó để bảo toàn chúng cho các lượt chơi tiếp theo.
Định nghĩa và Cơ chế Gameplay Cốt Lõi
Điểm đặc trưng nhất của extraction shooter là yếu tố rủi ro: nếu bạn chết trong quá trình chơi, bạn sẽ mất tất cả những gì đang mang theo. Điều này tạo ra một cảm giác nguy hiểm và căng thẳng thực sự trong mỗi lượt chơi. Tựa game nổi tiếng nhất trong thể loại này, và cũng là một trong số ít những thành công lớn, là Escape From Tarkov. Đây là một game extraction shooter chiến thuật, hardcore. Mặc dù không có mặt trên Steam nên khó có số liệu người chơi chính xác, nhưng một tựa game extraction shooter phổ biến khác là Hunt Showdown: 1896 lại thường xuyên nằm trong top 100 game được chơi nhiều nhất trên Steam.
Tính “Hardcore” Là Rào Cản Lớn
Điều rõ ràng là yếu tố “hardcore” đóng vai trò quan trọng trong sự hấp dẫn của thể loại này. Những người hâm mộ extraction shooter yêu thích cảm giác mạo hiểm và phần thưởng khi có thể mất tất cả trong một lượt chơi. Tuy nhiên, chính đặc điểm này lại có thể là một rào cản lớn đối với đối tượng người chơi phổ thông hơn. Việc phải đối mặt với nguy cơ mất mát liên tục có thể khiến những game thủ không chuyên cảm thấy nản chí và không muốn tiếp tục đầu tư thời gian.
Màn hình giao diện chính của game Escape From Tarkov, thể hiện lối chơi sinh tồn và thu thập vật phẩm
Liệu Gameplay Cốt Lõi Của Extraction Shooter Có Thể “Bình Dân Hóa”?
Ví dụ điển hình nhất về việc một thể loại chiến thuật và hardcore được chuyển đổi thành một thể loại thân thiện hơn với người chơi phổ thông chính là cách Fortnite đã biến công thức battle royale từ PUBG trở nên dễ tiếp cận hơn. Hay như Marvel Rivals đã “hồi sinh” thể loại hero shooter sau vài nỗ lực thất bại của các game khác trong việc soán ngôi Overwatch 2.
So Sánh Với Thành Công Của Battle Royale và Hero Shooter
Tuy nhiên, Fortnite và Marvel Rivals không phải là những trò chơi hardcore theo cách mà bất kỳ game extraction shooter nào cũng phải có. Trong cả hai tựa game đó, quá trình tiến triển (progression) gameplay được gói gọn trong từng trận đấu riêng lẻ, trong khi quá trình tiến triển bên ngoài (external progression) lại gắn liền với các battle pass.
Điểm Khác Biệt Mấu Chốt: Cơ Chế Tiến Triển (Progression)
Đối với một game extraction shooter, quá trình tiến triển trong game không chỉ giới hạn trong từng trận đấu mà còn được kế thừa từ trận này sang trận khác. Nói cách khác, nếu bạn tham gia trận battle royale đầu tiên và chết ngay lập tức, có thể không vui nhưng không có hình phạt nào đáng kể. Trong một game extraction shooter, bạn luôn mất trang bị khi chết, khiến những trận đấu đầu tiên trở nên khó chịu hơn rất nhiều, đặc biệt đối với người chơi thông thường. Mặc dù các yếu tố chiến thuật của PUBG đã được giảm bớt hoặc loại bỏ khi được Fortnite áp dụng, vòng lặp gameplay chính vẫn được giữ nguyên. Điều này có thể sẽ không hiệu quả với các game extraction shooter. Việc mất mát liên tục có thể là rào cản lớn ngăn cản game thủ casual gắn bó lâu dài.
Giao diện chiến đấu trong game Marathon với nhân vật trang bị súng và đồ họa chi tiết
Áp Lực Từ PlayStation và Yêu Cầu Thời Gian Phát Triển
Một khía cạnh khác của các game extraction shooter là chúng cần thời gian để đạt được thành công, cả về mức độ phổ biến lẫn chất lượng. Escape From Tarkov ra mắt vào năm 2017 nhưng phải đến cuối năm 2021 mới trở thành một hit lớn khi bùng nổ trên Twitch, và Hunt Showdown cũng đã dành cả một năm trong giai đoạn Early Access.
Extraction Shooter Cần Thời Gian Để Xây Dựng Cộng Đồng
Không giống như Marvel Rivals, nơi vòng lặp gameplay có thể được hiểu chỉ trong vài trận đấu và chiều sâu hơn có thể được khám phá sau này, các game extraction shooter đòi hỏi người chơi phải đầu tư nhiều hơn. Bạn cần phải hiểu vòng lặp gameplay là gì, phải đi đâu để kiếm vật phẩm, loại vật phẩm nào quan trọng và nhiều thứ khác nữa. Hơn nữa, một trận thua trong Marvel Rivals có thể không vui, nhưng không có hậu quả tiêu cực nào ngoài việc giảm thứ hạng. Trong một game extraction shooter, cái chết hoặc một vòng đấu tồi tệ không chỉ đồng nghĩa với việc không có tiến triển mà còn mất đi một phần tiến triển đã có. Bạn cần những người sẵn sàng trải qua điều đó và tiếp tục chơi, điều này rất khó khăn, đó là lý do tại sao giai đoạn Early Access để xây dựng game xung quanh người chơi lại quan trọng.
Sự Thiếu Kiên Nhẫn Của PlayStation
PlayStation, công ty đã khai tử Concord chỉ trong vòng một tuần sau khi phát hành và đóng cửa studio phát triển, dường như không đủ khả năng để xử lý một màn ra mắt không suôn sẻ và tiếp tục phát triển. Sự thiếu kiên nhẫn này có thể là một thách thức lớn đối với Marathon, một tựa game có thể cần nhiều thời gian để “chín” và xây dựng cộng đồng.
Nhân vật trong game Marathon đang chạy nước rút qua một khu vực đầm lầy, thể hiện môi trường đa dạng
Bungie: Từ Vị Thế Lão Làng Đến Tình Trạng Hiện Tại
Bungie có một lịch sử thành công trong việc cải thiện các trò chơi của mình theo thời gian và tạo ra những tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất xuất sắc, thu hút lượng lớn khán giả. Destiny và Destiny 2 về cơ bản là các game MMO, đòi hỏi người chơi phải đăng nhập hàng ngày và cống hiến, một điều vừa cực kỳ phổ biến với khán giả phổ thông nhưng cũng gây khó chịu cho nhiều game thủ. Bungie cũng đã thành công trong việc vực dậy cả hai tựa game này sau những khởi đầu không mấy suôn sẻ và đã phát hành nhiều bản mở rộng tuyệt vời.
Lịch Sử Thành Công Với FPS và Live-Service
Nếu có một nhà phát triển có thể thành công trong việc tạo ra một game extraction shooter hấp dẫn đối tượng người chơi phổ thông, điều mà Marathon đang cố gắng thực hiện, thì Bungie dường như là ứng cử viên sáng giá nhất, hoặc ít nhất là đã từng như vậy. Kinh nghiệm của họ trong việc quản lý các tựa game “live-service” quy mô lớn là một lợi thế đáng kể.
Những Khó Khó Khăn Kể Từ Khi Gia Nhập PlayStation
Tuy nhiên, Bungie đã gặp nhiều khó khăn kể từ khi được PlayStation mua lại. Văn hóa làm việc độc hại (theo IGN) và nhiều đợt sa thải nhân sự đã khiến Bungie trở thành một cái bóng của công ty từng tạo ra cả hai phiên bản game Destiny. Điều đó không có nghĩa là Bungie đã không làm tốt công việc của mình; Destiny 2: The Final Shape đã nhận được nhiều đánh giá tích cực. Tuy nhiên, xét rằng thể loại extraction shooter dường như rất khó để “bẻ khóa” cho một đối tượng người chơi thông thường, Marathon sẽ đòi hỏi sự hoàn hảo gần như tuyệt đối để thành công, điều này dường như khó xảy ra trong bối cảnh hiện tại. Kết hợp với sự “buông lỏng” có thể xảy ra của PlayStation đối với Bungie, điều đó có nghĩa là Marathon hoặc sẽ thành công ngay từ đầu, hoặc sẽ đóng cửa máy chủ trong vòng 12 tháng. Đáng tiếc, khả năng thứ hai có vẻ cao hơn.
Ảnh quảng cáo game Marathon với hai nhân vật cầm súng trường tấn công, minh họa lối chơi FPS
Nhìn chung, việc Marathon bị hoãn cho thấy những thách thức lớn mà cả Bungie và thể loại extraction shooter đang phải đối mặt. Với bản chất hardcore của thể loại và áp lực từ PlayStation, tương lai của Marathon vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Liệu Bungie có thể một lần nữa vượt qua khó khăn để đưa Marathon trở thành một tựa game đột phá, hay đây sẽ là một minh chứng nữa cho thấy extraction shooter khó lòng vươn tới thị trường game thủ phổ thông? Hãy cùng theo dõi và thảo luận về vấn đề này. Cộng đồng game thủ Việt Nam có những kỳ vọng gì đối với Marathon và thể loại game này?
